BỆNH DẠI VỀ DỊCH TỄ KHÁI NIỆM VÀ CON ĐƯỜNG LÂY TRUYỀN

Trên toàn cầu, ước tính cho thấy tỷ lệ tử vong ở người do bệnh dại gây ra bởi động vật cao nhất ở châu Á,  đặc biệt ở Ấn Độ với tỷ lệ và tử vong cao nhất trong khu vực. Tiếp theo sau châu Á là Châu Phi, tuy nhiên mức độ gánh nặng do bệnh dại gây ra lớn hơn con số thống kê rất nhiều.

1.DỊCH TỄ HỌC

Trên toàn cầu, ước tính cho thấy tỷ lệ tử vong ở người do bệnh dại gây ra bởi động vật cao nhất ở châu Á,  đặc biệt ở Ấn Độ với tỷ lệ và tử vong cao nhất trong khu vực. Tiếp theo sau châu Á là Châu Phi, tuy nhiên mức độ gánh nặng do bệnh dại gây ra lớn hơn con số thống kê rất nhiều.

Cần có nhiều điều tra về quy mô gánh nặng bệnh dại ở Trung Đông và Trung Á bởi đây được coi là nơi có nguồn thông tin về bệnh dại hạn hẹp nhất.

Châu Mỹ Latinh và Caribê đã giảm đáng kể số lượng các trường hợp bệnh dại ở người và động vật sau khi thực hiện các chương trình kiểm soát bệnh dại ở chó. Các báo cáo chính thức về các trường hợp bệnh dại ở người do chó truyền sang xuống còn dưới 10 % ở năm 2010. Tổ chức Y tế Pan American đã đề ra mục tiêu loại trừ bệnh dại ở châu Mỹ vào năm 2015.

2.Bệnh dại là gì?

Bệnh dại là một bệnh lây truyền từ động vật  sang người, do virut gây bệnh dại gây nên, đây là virus thuộc chi Lyssavirus, trong họ Rhabdoviridae. Nước bọt của con chó là nơi chứa vi rút phổ biến nhất.Ước tính  hơn 95% số người chết vì con chó mang bệnh dại gây ra.

Vi rút này lây truyền qua nước bọt của động vật và thường đi vào cơ thể qua sự xâm nhập của virus chứa trong nước bọt của động vật có vú vào vết thương (ví dụ như trầy xước) hoặc bằng cách tiếp xúc trực tiếp các bề mặt niêm mạc với nước bọt của động vật nhiễm bệnh . Vi rút không thể thâm nhập vào da còn nguyên vẹn. Một khi virus đến não, nó tiếp tục tái tạo, kết quả là xuất hiện những dấu hiệu lâm sàng điển hình của bệnh dại trên bẹnh dại. Có hai biểu hiện lâm sàng của bệnh dại – tức giận (cổ điển hoặc encephalitic) và phân liệt. Bệnh dại thể` tức giận` là hình thức phổ biến nhất của bệnh dại ở người, chiếm khoảng 80% trường hợp.

Ngoại trừ Nam Cực, bệnh dại xuất hiện hầu hết ở các châu lục. Trong số hàng chục ngàn người chết hàng năm do bệnh dại, 95% trường hợp được báo cáo ở Châu Á và Châu Phi.

Bệnh dại ở người qua trung gian là chó gây ảnh hưởng không nhỏ đến các cộng đồng nông thôn nghèo, đặc biệt là trẻ em, với phần lớn (80%) số người chết ở khu vực nông thôn, nơi nhận thức và tiếp cận các biện pháp phòng ngừa sau phơi nhiễm thích hợp còn hạn chế hoặc không tồn tại.

Gánh nặng thực sự của bệnh có thể bị đánh giá thấp do báo cáo thiếu trường hợp mắc thực sự và do thiếu biện pháp đề phòng ở nhiều nước đang phát triển. Hệ thống báo cáo được yêu cầu phải cải tiến hơn nữa để giải quyết sự thiếu chính xác của dữ liệu và đưa ra con số chính xác các ước tính này ở một số khu vực.

Bệnh dại là bệnh có thể phòng ngừa được 100%. Các quốc gia bắt tay vào các chương trình loại trừ bệnh dại đã có kinh nghiệm cắt giảm rõ rệt. Các chương trình loại trừ thường xoay quanh các chiến dịch tiêm vắc xin cho chó ở những nơi có ít nhất 70% dân số tiếp xức với chó phải được để phá vỡ chu kỳ truyền bệnh ở chó cho người.