NHỮNG DẤU HIỆU VÀ TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH ALZHEIMER

Các nhà khoa học tiếp tục khám phá ra những thay đổi phức tạp của não liên quan đến sự khởi đầu và tiến triển của bệnh Alzheimer. Dường như tổn thương não bắt đầu từ một thập niên trở về trước, khi mà trí nhớ con người và các vấn đề nhận thức khác xuất hiện. Trong giai đoạn tiền lâm sàng của bệnh Alzheimer, người ta dường như không có triệu chứng, nhưng những thay đổi độc hại vẫn diễn ra trong não.

1.Đại cương

Bệnh Alzheimer (AD) là hình thức phổ biến nhất của chứng sa sút trí tuệ ở người cao tuổi. Chứng sa sút trí tuệ là chứng rối loạn về trí tuệ có ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng hoạt động hàng ngày của một người.

AD có quá trình diễn biến chậm và cũng bắt đầu chậm. Đầu tiên, nó liên quan đến những phần của bộ não đảm nhiệm kiểm soát tư tưởng, trí nhớ và ngôn ngữ. Những người bị AD có thể gặp khó khăn khi ghi nhớ những điều đã xảy ra gần đây hoặc tên của những người họ biết. Một vấn đề liên quan khác là chỉ một sự suy giảm nhận thức nhẹ (MCI) cũng  gây ra nhiều vấn đề về trí nhớ lớn hơn bình thường đối với những người cùng tuổi. Nhưng không phải tất cả những người có MCI sẽ phát triển AD.

Trong AD,  các triệu chứng sẽ trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. Bệnh nhân có thể không nhận ra thành viên gia đình họ. Họ có thể gặp khó khăn khi nói, đọc hoặc viết. Họ có thể quên cách làm thế nào để chải răng hoặc chải tóc. Sau đó, họ có thể trở nên lo lắng hoặc kích động, đi lang thang xa nhà. Điều này có thể gây ra căng thẳng lớn cho các thành viên gia đình phải chăm sóc cho họ.

AD thường bắt đầu sau 60 tuổi. Nguy cơ tăng lên khi bạn già đi. Nguy cơ của bạn cũng cao hơn nếu một thành viên trong gia đình bị bệnh.

Không một liệu pháp điều trị nào  có thể ngăn chặn bệnh hoàn toàn. Tuy nhiên, một số loại thuốc có thể giúp giữ cho các triệu chứng không trở nên tồi tệ hơn trong một thời gian dài.

2.Thay đổi trong não của bệnh AD

Các nhà khoa học tiếp tục khám phá ra những thay đổi phức tạp của não liên quan đến sự khởi đầu và tiến triển của bệnh Alzheimer. Dường như tổn thương não đã có trước khi sự sai lệch về trí nhớ và các vấn đề nhận thức khác xuất hiện. Trong giai đoạn tiền lâm sàng của bệnh Alzheimer, người ta dường như không có triệu chứng điển hình, nhưng những thay đổi độc hại vẫn hàng ngày diễn ra trong não. Sự lắng đọng bất thường các protein tạo thành các mảng thoái hóa trong não khiến cho những nơron thần kinh sẽ bị ngừng hoạt động, mất liên kết với các nơ-ron khác và chết.

Thiệt hại ban đầu tưởng như chỉ xảy ra ở hồi hải mã- một bộ phận của bộ não cần thiết để hình thành nên những ký ức. Khi nhiều tế bào thần kinh cùng chết đi, các phần khác của não sẽ bị ảnh hưởng, và chúng bắt đầu co lại. Vào giai đoạn cuối của bệnh Alzheimer khi tổn thương lan rộng thì mô não đã teo lại đáng kể.

3.Dấu hiệu và Triệu chứng

Rối loạn trí nhớ thường là một trong những dấu hiệu đầu tiên của  bệnh Alzheimer. Một số người có vấn đề về bộ nhớ có một tình trạng gọi là chứng suy giảm nhận thức (MCI). Trong MCI,  người bệnh có nhiều vấn đề về rối loạn trí nhớ hơn người bình thường có cùng tuổi với họ, các triệu chứng trí nhớ ít nhiều sẽ ảnh hưởng vào cuộc sống hàng ngày của họ. Những khó khăn về vận động và các vấn đề về khứu giác cũng liên quan đến MCI. Những người cao tuổi có MCI có nguy cơ  phát triển bệnh Alzheimer cao hơn nhưng không phải bệnh nhân MCI nào cũng sẽ thành bệnh Alzheimer, thậm chí một số người có thể trở lại nhận thức thông thường.

Các triệu chứng đầu tiên của bệnh Alzheimer thay đổi tùy vào cơ địa từng người. Đối với nhiều người, sự suy giảm các khía cạnh như rối loạn về nhận thức, phát âm, các vấn đề về khứu giác , suy luận hoặc phán đoán không hiệu quả có thể là những dấu hiệu báo hiệu cho giai đoạn rất sớm của bệnh Alzheimer. Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu các dấu hiệu sinh học trong não bệnh nhân Alzheimer (dấu hiệu sinh học của bệnh tìm thấy trong não hoặc cả dịch não tủy và máu) để  có thể phát hiện ra những thay đổi sớm trong não của những người có MCI và những người bình thường xem có nguy cơ cao bị bệnh Alzheimer hay không. Các nghiên cứu chỉ ra rằng việc phát hiện sớm như vậy có thể làm được, nhưng cần có thêm nhiều nghiên cứu để có thể dựa vào các kỹ thuật này để chẩn đoán xác định bệnh Alzheimer trong lâm sàng. Sau đây chúng ta sẽ chẩn đoán bệnh dựa trên lâm sàng và tiêu chuẩn phân độ nặng nhẹ của bệnh:

Bệnh Alzheimer nhẹ

Khi bệnh Alzheimer tiến triển, người ta cảm thấy  trí nhớ không còn được như xưa và có cả khó khăn trong những vẫn đề nhận thức khác. Các vấn đề có thể bao gồm đi lang thang xa nhà và lạc đường, gặp rắc rối trong việc xử lí vẫn đề tiền nong, lặp đi lặp lại một câu hỏi, mất nhiều thời gian hơn để hoàn thành công việc hàng ngày bình thường và có thể có sự thay đổi về hành vi tính cách. Đa số bệnh nhân thường được chẩn đoán sớm trong giai đoạn này.

Bệnh Alzheimer ở ​​mức trung bình

Trong giai đoạn này, tổn thương xảy ra ở các vùng não điều khiển ngôn ngữ, lập luận, xử lý cảm quan và tư duy có ý thức. Mất mất trí nhớ và sự nhầm lẫn ngày càng trở nên tồi tệ hơn, và bệnh nhân bắt đầu không nhận ra dược thành viên trong gia đình và bạn bè. Họ có thể không thể học những thứ mới, không thể thực hiện các công việc đơn giản như mặc quần áo, hoặc không thể đối phó với tình huống mới. Ngoài ra, người ở giai đoạn này có thể có ảo giác, hoang tưởng và có thể có những hành động bốc đồng.

Bệnh Alzheimer nặng

Ở gia đoạn này, những mảng xơ thoái hóa sẽ phát triển khắp não làm thể tích mô não giảm đáng kể. Những người bị Alzheimer giai đoạn này có những rối loạn trí nhớ và vận động trầm trọng như không thể giao tiếp và hoàn toàn phụ thuộc vào sự chăm sóc của gia đình người thân . Cuối cùng nặng hơn nữa, bệnh nhan chỉ có thể nằm trên giường suốt đời vì lúc này những chức năng vận động tinh vi của cơ thể đã ngừng hoạt động, bệnh nhân phụ thuộc hoàn hoàn vào gia đình họ.