Các bài thuốc bổ khí hay dùng trong y học cổ truyền

Các bài thuốc bổ khí được áp dụng để điều trị các chứng bệnh xuất hiện do phế khí hư và tỳ khí hư.

Trên lâm sàng bệnh biểu hiện các triệu chứng như thở gấp ngắn, nói nhỏ, ngại nói, mệt mỏi vô lực, sắc mặt trắng bệch, hoa mắt, tự ra mồ hôi, ăn kém chậm tiêu, đi ngoài phân lỏng, có khi sa trực tràng, sa sinh dục, mạch nhược.

1. Bổ khí an thần:

Gồm: hoàng tinh: 16g, ý dĩ: 16g, táo nhân: 12g, đẳng sâm: 12g, long nhãn: 12g, tục đoạn: 12g, viễn chí: 10g, hạt sen: 8g, đương quy: 6g, thạch xương bồ: 6g, xuyên khung: 6g, sa nhân: 6g, cao khỉ: 30g, mật ong: 300g.

Cách dùng: tán bột làm thành viên, mỗi ngày dùng 12g – 16g.

Tác dụng: kiện tỳ an thần.

Ứng dụng: điều trị chứng suy nhược cơ thể, ăn ít, ngủ ít, mệt mỏi, sút cân.

2. Tứ quân tử thang:

Gồm: đẳng sâm, phục linh, bạch truật, chích cam thảo: lấy lượng như nhau.

Cách dùng: đem tán bột làm thành viên, uống mỗi lần 8g – 12g.

Tác dụng: bổ khí, kiện tỳ, dưỡng vị.

Ứng dụng: 

• Điều trị chứng tỳ vị khí hư, vận hóa kém gây sắc mặt trắng bệch, nói nhỏ, ăn uống kém, đi ngoài phân nát, chân tay mỏi mệt, mạch tế nhược.
• Điều trị loét dạ dày, viêm dạ dày, ỉa chảy mạn tính…
• Điều trị nôn mửa do thai nghén. Dùng bài này gia thêm bán hạ, trần bì.

3. Sâm linh bạch truật tán:

Gồm: phục linh: 80g, đẳng sâm: 80g, bạch truật: 80g, hoài sơn: 80g, chích cam thảo: 80g, hạt sen: 40g, ý dĩ: 40g, cát cánh: 40g, biển đậu sao: 40g, sa nhân: 40g.

Cách dùng: đem tán bột, uống mỗi ngày 8g – 12g.

Tác dụng: bổ khí, kiện tỳ, thẩm thấp hòa vị, lý khí hóa đàm.

Ứng dụng: điều trị các bệnh ỉa chảy mạn tính do tỳ vị hư như viêm cầu thận mạn tính có nhiều protein niệu, lao phổi ăn uống kém, người mệt, ho đờm nhiều.

4. Bổ trung ích khí thang:

Gồm: hoàng kỳ: 12g, đẳng sâm: 12g, đương quy: 8g, bạch truật: 8g, cam thảo: 6g, sài hồ: 6g, thăng ma: 6g, trần bì: 4g.

Cách dùng: sắc uống.

Tác dụng: bổ tỳ vị, ích khí thăng dương.

Ứng dụng:

• Điều trị tỳ vị khí hư.
• Điều trị chứng tỳ khí hư hạ hãm gây sa nội tạng.
• Điều trị chảy máu kéo dài do rong kinh, rong huyết, huyết tán… do tỳ hư không thống huyết.
• Điều trị chứng chóng mặt do hội chứng meniere.
• Điều trị chứng sốt cơ năng kéo dài, mệt mỏi, tay chân vô lực, bụng trướng, khát không muốn uống, đại tiện lỏng, hay nôn.

5. Sinh mạch tán:

Gồm: nhân sâm: 4g, mạch môn: 12g, ngũ vị tử: 8g.

Cách dùng: sắc uống.

Tác dụng: ích khí liễm hãm, dưỡng âm sinh tân.

Ứng dụng: 

• Điều trị chứng thử nhiệt làm tổn thương đến tân dịch và khí, gây ra mồ hôi nhiều, mệt mỏi, thở gấp, miệng khát, mạch hư.
• Điều trị chứng ho lâu ngày do phế khí hư, đờm ít, thở ngắn, tự ra mồ hôi, miệng khô, mạch hư.
• Điều trị viêm phế quản mạn, lao phổi. Dùng bài này gia thêm bách hợp, khoản đông hoa.
• Điều trị thần kinh suy nhược thể âm hư: tâm phiền, mất ngủ. Dùng bài này gia thêm toan táo nhân, bá tử nhân.

Copy ghi nguồn: https://europemedpharma.com

Link bài viết: Các bài thuốc bổ khí hay dùng trong y học cổ truyền