Các bài thuốc điều trị viêm tụy cấp tính trong YHCT

Viêm tụy cấp tính là bệnh cấp cứu ngoại khoa, trong YHCT bệnh thuộc phạm vi chứng phúc thống và vị quản thống.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh là do ăn quá nhiều chất bổ béo, do giun hoặc do sỏi mật làm ảnh hưởng đến chức  năng hoạt động của tạng can, tỳ, vị và đởm. Khi can vị bất hòa, khí không thông gây ra chứng đau dữ dội, chức năng của tỳ vị là vận hóa nhưng bị ảnh hưởng sinh ra thấp nhiệt gây vàng da, khí uất sinh nhiệt gây sốt cao, chảy máu.

Trên lâm sàng dựa vào các triệu chứng để phân ra các thể bệnh.

1. Thể khí trệ:

• Triệu chứng: miệng họng khô, đau vùng thượng vị, lan sang 2 bên mạn sườn, sốt không rõ ràng, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch huyền khẩn. Có thể nhầm lẫn với cơn đau dạ dày, loét hành tá tràng.
• Phương pháp chữa: sơ can lý khí.
• Các bài thuốc:

Bài 1: gồm: mẫu lệ: 20g, nghệ: 12g, mộc hương: 12g, đan sâm: 16g, hạt cau: 8g, uất kim: 8g, hương phụ: 8g, khổ luyện tử: 8g, bạch thược: 12g. Sắc uống ngày 1 thang.

2. Thể thấp nhiệt:

• Triệu chứng: hồi hộp, tâm phiền, miệng khát, không muốn uống nước, sốt hoặc lúc sốt lúc rét, đau vùng thượng vị đau lan sang trái rồi lên vai, vàng da, tiểu tiện ít, đi ngoài phân táo, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng dày, mạch huyền sác.
• Phương pháp chữa: sơ can kiện tỳ, thanh nhiệt trừ thấp.
• Các bài thuốc:

Bài 1: gồm: nhân trần: 40g, sài hồ: 20g, chi tử: 12g, chỉ thực: 12g, bạch thược: 12g, đan sâm: 12g, mộc hương: 8g, uất kim: 8g, long đởm thảo: 8g.

3. Thể lực hỏa:

• Triệu chứng: sốt cao, không sợ lạnh, miệng khát, không muốn uống nước, đau dữ dội vùng thượng vị lan lên vai, cự án, đầy trướng bụng, tiểu đỏ, đi ngoài phân táo, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng dày, mạch huyền sác.
• Phương pháp chữa: thanh nhiệt thông phủ.
• Các bài thuốc:

Bài 1: gồm: sài hồ: 16g, hoàng cầm: 12g, bạch thược: 12g, diên hồ sách: 12g, đại hoàng: 12g, mang tiêu: 12g, mộc hương: 8g, hoàng liên: 8g. Sắc uống ngày 1 thang.

4. Chữa theo kinh nghiệm y văn nước ngoài:

• Phương pháp chữa: thư can hòa vị, thông phủ tiết nhiệt.
• Các bài thuốc:

Bài 1: bài “Đại sài hồ thang gia giảm” gồm: sài hồ: 20g, đại hoàng: 20g, hoàng cầm: 12g, chỉ thực: 12g, bạch thược: 12g, bán hạ chế: 12g.

Bài 2: bài “Thanh di thang số 1” gồm: sài hồ 20g,hoàng cầm: 20g, bạch thược: 20g, đại hoàng: 20g, ồ hoàng liên 12g, mộc hương: 12g, diên hồ sách: 12g, mang tiêu: 12g.

Bài 3: bài “Thanh di thang số 2” gồm: sài hồ: 20g, bạch thược: 20g, inh lang: 20g, sử quân tử: 20g, khổ luyện căn bì: 16g, mang tiêu: 12g, hoàng cầm: 12g, hồ hoàng liên: 12g, mộc hương: 12g.

Ngoài ra có thể phối hợp châm tả ngày 1 đến 2 lần tại các huyệt chính như huyệt trung quản, túc tam lý, thiên khu, thái xung, hạ cự hư, các huyệt phụ như huyệt dương lăng tuyền, nội quan. Trường hợp nôn mửa châm thêm huyệt nội quan, thượng quản. Nếu sốt cao châm thêm huyệt khúc trì, hợp cốc.

Hoặc nhĩ châm tại vị trí tuyến tụy, túi mật.

Copy ghi nguồn: https://europemedpharma.com

Link bài viết: Các bài thuốc điều trị viêm tụy cấp tính trong YHCT