Các bài thuốc khai khiếu hay dùng trong y học cổ truyền

Các bài thuốc khai khiếu có tác dụng điều trị chứng hôn mê, bất tỉnh nhân sự.

Lâm sàng, chứng bế được chia thành 2 loại gồm âm bế thuộc hàn và dương bế thuộc thực nhiệt. Các bài thuốc này được tạo thành chủ yếu từ các vị thuốc thơm, cay, chỉ dùng để cấp cứu, không được dùng lâu.

1. Các bài thuốc lương khai:

a. Ngưu hoàng thanh tâm hoàng:

Gồm: ngưu hoàng: 1g, chu sa: 6g, chi tử: 8g, hoàng cầm: 8g, uất kim: 8g, hoàng liên sống: 20g.

Cách dùng: đem tán bột làm thành viên bằng nửa hạt đỗ xanh, mỗi ngày dùng 8 viên.

Tác dụng: thanh tâm giải độc, khai khiếu an thần.

Ứng dụng: điều trị chứng hôn mê do nhiễm trùng, viêm não, co giật do sốt cao.

b. An cung ngưu hoàng hoàn:

Gồm: ngưu hoàng, uất kim, tê giác, hoàng cầm, hoàng liên, hùng hoàng, sơn chi, chu sa: mỗi vị lấy 40g; băng phiến, xạ hương: mỗi vị lấy 10g; chân châu: 20g.

Cách dùng: đem tán thành bột mịn làm thành viên hoàn với mật, cứ 4g 1 viên bọc giấy. Liều lượng: người lớn có thể uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 1 viên; trẻ em mỗi lần uống nửa viên, có thể uống thêm nửa viên trong ngày.

Ứng dụng: điều trị sốt cao gây hôn mê co giật.

c. Tử huyết đan:

Gồm: thạch cao, bàn thuỷ thạch, từ thạch, hoạt thạch, tê giác, linh dương giác, thanh mộc hương, trầm hương, huyền sâm, thăng ma, cam thảo, đinh hương, phác tiêu, tiêu thạch, xạ hương, chu sa: tất cả lấy với lượng như nhau.

Cách dùng: đem tán nhỏ thành bột, mỗi ngày dùng 1,2g – 2g, mỗi ngày uống 1-2 lần.

Ứng dụng: điều trị hôn mê, co giật do sốt cao.

d. Chi bảo đan:

Gồm: tê giác, đại mao, hổ phách, chu sa, nhân sâm, thiên trúc hoàng, hùng hoàng: mỗi vị lấy 40g, long não, xạ hương: mỗi vị lấy 4g, ngưu hoàng: 20g, an tức hương: 60g.

Cách dùng: đem tán thành bột, làm viên, mỗi viên khoảng 4g, mỗi lần uống 1 viên với nước đun sôi để nguội, trẻ em thì dùng nửa viên.

Ứng dụng: điều trị say nắng, trúng hàn, trúng phong, sốt cao gây hôn mê co giật.

2. Các bài thuốc ôn khai:

a. Tổ hợp hương hoàn:

Gồm: bạch truật, mộc hương, hương phụ, tê giác, chu sa, kha tử, bạch đàn hương, đinh hương, xạ hương, trầm hương, tất bát, an tức hương: mỗi vị lấy 40g, long não, dầu tô hợp hương, nhũ hương: mỗi vị lấy 20g.

Cách dùng: làm thành viên 4g, uống mỗi lần 1 viên, đối với trẻ em giảm liều hơn, uống cùng với nước ấm hoặc hòa với rượu uống.

Tác dụng: ôn thông khai khiếu, giải uất.

Ứng dụng: 

• Điều trị hôn mê do xuất huyết não, co thắt mạch máu não, cơn co thắt mạch vành.
• Không dùng cho phụ nữ có thai, sốt gây hôn mê co giật.

b. Thông khiếu tán:

Dùng bồ kết bỏ hạt, nướng lên rồi tán thành bột, thổi vào mũi bệnh nhân ngất hoặc hôn mê.

c. Thông quan tán:

Gồm: tạo giác, tế tân: lấy với lượng như nhau.

Cách dùng: Tán nhỏ rồi thổi vào mũi.

Tác dụng: thông quan khai khiếu.

Ứng dụng: điều trị chứng hôn mê do trúng phong hoặc đàm quyết. Không dùng cho chứng thoát, xuất huyết não, chấn thương não.

Copy ghi nguồn: https://europemedpharma.com

Link bài viết: Các bài thuốc khai khiếu hay dùng trong y học cổ truyền