Các bài thuốc thanh nhiệt tả hỏa trong y học cổ truyền

Các bài thuốc thanh nhiệt tả hỏa có tác dụng để chữa các chứng bệnh gây ra khi bị nhiệt ở phần khí.

Các triệu chứng chủ yếu là sốt cao, phiền khát, ra nhiều mồ hôi, rêu lưỡi vàng, mạch hồng, đại hoặc hoạt hoặc sác. Trên lâm sàng các bài thuốc thanh nhiệt tả hỏa được dùng để điều trị ôn bệnh ở giai đoạn thuộc phần khí, chứng dương minh kinh chứng thuộc hội chứng lục kinh (bệnh truyền nhiễm, nhiễm trùng đang giai đoạn toàn phát chưa có biến chứng như mất nước, mất điện giải, nhiễm độc thần kinh, rối loạn thành mạch…

Các bài thuốc thanh nhiệt tả hỏa được tạo thành từ các vị thuốc thanh nhiệt tả hỏa như thạch cao, lá tre, quả dành dành… phối hợp với các vị thuốc sinh tân dịch như mạch môn, thiên hoa phấn…

1. Bài thuốc hạ sốt cao:

Gồm: bột sắn dây: 1000g, hoạt thạch: 100g, thạch cao: 100g, tinh dầu bạc hà: 50ml.

Cách dùng: đem tán bột làm thành viên hoàn 0,5g. Uống mỗi lần từ 4-8 viên.

Tác dụng: hạ sốt.

Ứng dụng:

• Điều trị các bệnh cấp tính gây sốt.

Trong bài thuốc hạ sốt, thạch cao có tác dụng thanh nhiệt tả hỏa hạ sốt cao, cát căn có tác dụng hạ sốt sinh tân dịch, hoạt thạch có tác dụng lợi niệu hạ sốt, bạc hà vị mát có tác dụng hạ sốt.

2. Bạch hổ thang:

Gồm: thạch cao: 40-100g, ngạch mễ: 20-40g, tri mẫu: 12-20g, cam thảo: 4-8g.

Cách dùng: sắc thuốc đến khi nhừ gạo, đem bỏ bã uống ấm, chia làm 3 lần uống trong ngày.

Tác dụng: thanh nhiệt tả hỏa, sinh tân dịch.

Ứng dụng:

• Điều trị chứng nhiệt ở kinh dương minh hay nhiệt thuộc phần khí. Hay gặp trong các bệnh truyền nhiễm, truyền nhiễm giai đoạn toàn phát chưa có biến chứng.
• Điều trị sốt rét, thấp khớp cấp. Dùng bài này gia thêm quế chi, có tác dụng ôn thông kinh lạc, điều hòa dinh vệ.
• Điều trị viêm khớp dạng thấp có sưng nóng đỏ đau. Dùng bài này gia thêm thương truật.
• Điều trị viêm lợi, lở loét chân răng, loét miệng. Dùng bài này bỏ ngạch mễ, gia thêm mạch môn, thiên hoa phấn, thanh hao, huyền sâm.
• Điều trị viêm não nhật bản B, hội chứng não cấp. Dùng bài này gia thêm rễ sậy, trúc lịch, thiên hoa phấn.

Một số bài thuốc khác

Bài “Trúc diệp thạch cao thang” gồm: thạch cao: 40g, mạch môn: 24g, trúc diệp: 12g, bán hạ chế: 12g, đảng sâm: 12g, cam thảo: 4g. Bài này có tác dụng thanh nhiệt tả hỏa, ích khí, dưỡng âm, chống nôn mửa. Được áp dụng để chữa cho trẻ em sốt cao về mùa hè, sắc uống ngày 3 lần.

Bài “Hóa ban thang” gồm: thạch cao: 40g, ngạch mễ: 20g, tri mẫu: 16g, âm thảo: 12g, huyền sâm: 12g, sừng trâu: 4g. Bài này có tác dụng thanh nhiệt giải độc, lương huyết dưỡng âm. Áp dụng để chữa bệnh sốt phát ban: sốt cao, miệng khát, phát ban, hay nói nhảm, lưỡi đỏ giáng, rêu lưỡi vàng, mạch sác.

Copy ghi nguồn: https://europemedpharma.com

Link bài viết: Các bài thuốc thanh nhiệt tả hỏa trong y học cổ truyền