Các bài thuốc thanh nhiệt trừ thấp trong y học cổ truyền

Các bài thuốc thanh nhiệt trừ thấp điều trị những hứng bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu, sỏi tiết niệu, đái ra dưỡng chấp…

Nguyên nhân dẫn đến bệnh là do thấp nhiệt ở bàng quang và hạ trú ở bàng quang gây ra các triệu chứng như đau bụng vùng hạ vị, đái buốt, đái rắt, đái ra máu, đái ra sỏi, đái đục… Trong y học cổ truyền, chứng bệnh này thuộc phạm vi chứng lâm.

Các bài thuốc này được tạo thành từ các vị thuốc thanh nhiệt trừ thấp như hoàng bá, nhân trần, mã xỉ hiện…, các vị thuốc thanh nhiệt giải độc như liên kiều, kim ngân… phối hợp cùng với các vị thuốc lợi niệu thông lâm như hoạt thạch, xa tiền tử, mộc thông, tỳ giải…

Các bệnh nhiễm trùng mạn tính ở đường tiết niệu do tình trạng dị ứng nhiễm trùng cần dùng các bài thuốc trừ hoàng đản phối hợp với các bài thuốc tư âm thanh nhiệt (gồm thuốc thanh nhiệt lương huyết và thuốc bổ âm) để điều trị.

1. Bài thuốc chữa viêm thận cấp:

Gồm: mã đề: 30g, lá cối xay: 20g, rễ cỏ tranh: 20g, cỏ mần trầu: 20g, thổ phục linh: 20g.

Cách dùng: sắc uống.

Tác dụng: thanh nhiệt giải độc, lợi niệu thẩm thấp.

Ứng dụng:

• Điều trị viêm cầu thận cấp tính.
• Điều trị viêm bàng quang cấp tính.

2. Bài thuốc chữa đái ra dưỡng chấp:

Gồm: tỳ giải: 20g, ích trí nhân: 20g, hoạt thạch: 12g, ô dược: 12g, thạch xương bồ: 12g.

Cách dùng: sắc uống.

Tác dụng: thanh nhiệt trừ thấp, ôn thận.

Ứng dụng: 

• Điều trị chứng đái ra dưỡng chấp, đái đục.
• Điều trị viêm tiền liệt tuyến mạn tính thể âm hư có hiệu quả tốt. Dùng bài này phối với bài “Lục vị hoàn”, gia thêm hoàng bá bỏ vị ô dược. Trường hợp thể dương hư thì phối với bài “Lục vị quế phụ”.
• Điều trị viêm bàng quang mạn tính. Dùng bài này phối hợp với bài “Lục vị hoàn”.

3. Bát chính tán:

Gồm: mộc thông, cù mạch, xa tiền tử, sơn chỉ, đại hoàng, biển súc, hoạt thạch, chích cam thảo: các vị lấy lượng như nhau.

Cách dùng: đem tán bột, uống mỗi ngày 8g – 12g, uống cùng với nước đăng tâm. Có thể sử dụng thuốc thang với liều lượng thích hợp.

Tác dụng: thanh nhiệt tả hỏa, lợi thủy thông lâm.

Ứng dụng:

• Điều trị viêm bàng quang, chữa các chứng đái buốt, đái rắt, đái ra máu.
• Điều trị sỏi đường tiết niệu.
• Điều trị các bệnh viêm đường tiết niệu khác.

4. Lục nhất tán:

Gồm hoạt thạch: 6 phần, cam thảo: 1 phần.

Cách dùng: đem tán nhỏ, mỗi ngày dùng 12g – 40g.

Ứng dụng:

• Điều trị chứng sốt cao, sốt về mùa hè.
• Điều trị các chứng tiểu tiện đỏ sáp, tâm phiền, miệng khát, có thể có ỉa chảy.

5. Đại nhiệt tán:

Xem lại ở mục Các bài thuốc thanh nhiệt tạng phủ trong y học cổ truyền.

Copy ghi nguồn: https://europemedpharma.com

Link bài viết: Các bài thuốc thanh nhiệt trừ thấp trong y học cổ truyền