Tầm quan trọng của việc chẩn đoán sớm các bệnh nhiễm trùng

Chẩn đoán sớm và điều trị trúng đích sẽ làm giảm tỉ lệ tử vong. Điều này có nghĩa là cần phải khám lâm sàng và đánh giá các xét nghiệm cẩn thận, cho kháng sinh trong vòng 1h và bù dịch kịp thời để phục hồi cho bệnh nhân.

1. Vai trò của việc chẩn đoán sớm nhiễm khuẩn ở trẻ

Không đánh giá đúng sốt có thể dẫn đến bỏ sót một nhiễm khuẩn nghiêm trọng. Mặc dù nguyên nhân chủ yếu là do virus, nhưng việc chẩn đoán sớm nhiễm khuẩn là rất quan trọng, vì nó có thể điều trị hiệu quả bằng kháng sinh.

Nhiễm khuẩn thường hay gặp hơn ở trẻ nhỏ do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Một nhiễm khuẩn khu trú ở trẻ lớn, có thể lan truyền đến trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt với máu (nhiễm khuẩn huyết), phổi (Viêm phổi), màng não (viêm màng não), và khớp (viêm khớp). Vì những nhiễm trùng này có thể gây suy nhược trầm trọng, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và điều trị.

Các bác sĩ cần phân biệt được một nhiễm khuẩn với một nhiễm virus lành tính. Nguy cơ cao nhất là ở những trẻ có sốt hoặc hạ thân nhiệt, có nhiễm khuẩn nặng hoặc sốc nhiễm khuẩn, vì tỉ lệ tử vong, dù ít hơn người lớn, vần cao từ 8-12%. Những trẻ này thường có một nhóm các dấu hiệu triệu chứng gọi là SIRS- hội chứng đáp ứng viêm hệ thống, cùng với những rối loạn cơ quan. Worldwide Pediatric Surviving Sepsis Campaign8 đã đưa ra định nghĩa về SIRS, nhiễm trùng, nhiễm trùng nặng và sốc nhiễm trùng như trong bảng  Table 29-1, Table 29-2, and Table 29-3.

Chẩn đoán sớm và điều trị trúng đích sẽ làm giảm tỉ lệ tử vong. Điều này có nghĩa là cần phải khám lâm sàng và đánh giá các xét nghiệm cẩn thận, cho kháng sinh trong vòng 1h và bù dịch kịp thời để phục hồi cho bệnh nhân.

2. Những khó khăn trong chẩn đoán nhiễm khuẩn ở trẻ nhỏ

Với trẻ nhỏ, phát hiện nhiễm khuẩn khó hơn. Trẻ không nói được và việc phát hiện triệu chứng và chẩn đoán cũng dễ bị bỏ sót hơn nếu như không nghĩ tới, đặc biệt với những bệnh nhiễm khuẩn nặng. Vì vậy, đã có nhiều tiêu chuẩn đươc thiết lập trong suốt 30 năm qua nhằm xác định trẻ có dấu hiệu nhiễm khuẩn nặng, đặc biệt là bệnh về phổi và nhiễm khuẩn do Hib.

Trẻ từ lúc mới sinh đến 36 tháng tuổi được chú ý đặc biệt vì sốt hay gặp nhất ở lứa tuổi này, và khó đánh giá, đặc biệt trong 3-6 tháng đầu. Cải thiện khả năng chẩn đoán chủ yếu dựa vào 3 khía cạnh sau: hỏi và khám bệnh, cận lâm sàng và đáp ứng với kháng sinh. Trong đó, đáp ứng với kháng sinh rõ ràng không giúp ích nhiều trong việc phân biệt trẻ bị nhiễm khuẩn nặng với trẻ bị nhiễm virus lành tính. Trẻ bị nhiễm khuẩn nặng đáp ứng với kháng sinh không khác so với những trẻ bị bệnh ít nghiêm trọng hơn. Thực tế, trẻ nhiễm virus cũng không hạ sốt.

3. Vai trò của cận lâm sàng trong chẩn đoán

Nhiều nghiên cứu chỉ ra sự kết hợp giữa lâm sàng và cận lâm sàng có thể giúp xác định được trẻ có nguy cơ mắc bệnh nặng. Trong suốt những năm 90, có rất nhiều guideline được đưa ra nhằm quản lý những trẻ không có dấu hiệu nhiễm trùng. Mặc dù còn nhiều tranh cãi, nhưng 1/3 bác sĩ thấy rằng nó giúp ích và thay đổi cách đánh giá sốt ở trẻ em. Tuy vậy, mỗi bệnh nhân vẫn cần được đánh giá một cách riêng biệt. Cần xem xét đến tính bất tiện, khó chịu và giá cả các xét nghiệm, tình trạng gia tăng kháng thuốc trong cộng đồng, giúp làm giảm bỏ sót chẩn đoán nhiễm khuẩn nặng, từ đó giảm tỉ lệ bệnh tật và tử vong.

Từ khi có sự ra đời của vaccine, tỉ lệ bệnh như viêm phổi giảm đáng kể.

Vì viêm phổi vi khuẩn và những nhiễm trùng tại phổi khác là nguyên nhân chính gây ra những nhiễm khuẩn nặng ở trẻ sốt trên 39 độ C, do vậy việc sử dụng vaccine làm giảm đáng kể tỉ lệ nhiễm khuẩn nặng ở trẻ có nguy cơ cao- tử 2-3 tháng và 3 tuổi. Tương tự với vaccine Hib ( phát hiện vào những năm 1980), tỉ lệ mắc viêm màng não, viêm nắp thanh môn và nhiễm khuẩn giảm. Ngoài ra, việc sử dụng các test chẩn đoán nhanh RSV, cúm hay enterovirus bằng kĩ thuật PCR cùng với các marker chỉ điểm viêm như procalcitonin hay CRP, giúp cho tỉ lệ bỏ sót nhiễm khuẩn giảm đi. Vì vậy ngày nay những guideline từ những năm 2000 như trong fi gures 29-1 and 29-2 không còn nhiều giá trị như trước kia nữa.

Copy ghi nguồn : https://europemedpharma.com

Link bài viết : Tầm quan trọng của việc chẩn đoán sớm các bệnh nhiễm trùng

Tác giả: Dược sĩ Vũ Viết Nam.