Các chỉ số cận lâm sàng để chẩn đoán suy gan cấp và tiên lượng bệnh

Herpes simplex type 1-2 và varicella zoster là những tác nhân tuy hiếm nhưng có thể gây suy gan cấp, sự vắng mặt tổn thương da không loại trừ chẩn đoán. Những bệnh nhân suy gan cấp không rỏ nguyên nhân cần tầm soát thêm CMV và EBV.

1. Suy gan cấp trong thai kỳ:

• Có 2 tổn thương suy gan xảy ra ở tam cá nguyệt thứ 3 của thai kỳ bao gồm: hội chứng HELLP ( tăng men gan, tán huyết, giảm tiểu cầu) và gan nhiễm mỡ cấp thai kỳ (AFLP). Hội chứng HELLP được chẩn đoán phân biệt với ban xuất huyết giảm tiểu cầu huyết khối và hội chứng tán huyết tăng urea huyết không điển hình. AFLP đặc trưng bởi tình trạng thâm nhiễm mỡ lan tỏa ở gan, thường nhập viện vì đau bụng và mệt mỏi, xét nghiệm AST ALT tương đối thấp, hạ đường huyết thường gặp, tăng nồng độ urate có thể do uống nhiều và tiểu nhiều

2. Cận lâm sàng lúc tiếp cận bệnh nhân suy gan cấp

a. Đánh giá mức độ nặng của bệnh

– PT, INR, yếu tố V, fibrinogen
– LDH, bilirubin, CK
– Đánh giá chức năng thận: cung lượng nước tiểu, urea thấp là dấu chỉ điểm cho tổn thương gan nặng, Creatinine
– Khí máu động mạch, lactate máu, NH3 máu

b. Xét nghiệm tầm soát nguyên nhân

– Tầm soát độc tố trong nước tiểu và nồng độ paracetamol máu
– Xét nghiệm huyết thanh tầm soát nguyên nhân

+ HBsAg, anti-HBc IgM (HBV DNA), delta if positive for HBV

+ Anti HAV IgM

+ Anti-HEV IgM

+ Anti-HSV IgM, anti VZV IgM, CMV, HSV, EBV, parvovirus and VZV PCR

– Markets bệnh lý tự miễn như: ANA, ASMA, anti-soluble liver antigen, globulin profile, ANCA, HLA typing

3. Tiêu chuẩn tiên lượng nặng ở bệnh nhân suy gan cấp (nhập khoa hồi sức tích cực)

a. Suy gan cấp do Paracetamol

– pH <7.3 hoặc HCO3 – <18 mmol/l
– INR >2 ở ngày 2 hoặc >4 những ngày sau đó
– Vô niệu và/hoặc tăng Creatine
– Rối loạn tri giác
– Hạ đường huyết
– Tăng lactate không đáp ứng bù dịch

b. Suy gan cấp không do Paracetamol

– pH <7.3 hoặc HCO3 – <18
– INR >1.8
– Vô niệu, suy thận hoặc Natri máu <130mEq/l
– Bệnh não gan, hạ đường huyết hoặc toan chuyển hóa
– Bilirubin > 300mcmol/l ( 17.6mg/dl)
– Gan teo

4. Tiêu chuẩn tiên lượng ghép gan ở bệnh nhân suy gan cấp

a. King’s College tiêu chuẩn:

– Suy gan cấp do paracetamol

+ pH <7.3 sau bù dịch và >24h sau tiếp xúc độc chất

+ Lactate máu >3mmol/l hoặc

+ 3 tiêu chuẩn sau
Bệnh não gan giai đoạn 3-4
Creatinine máu >300mcmol/l
INR> 6.5

– Suy gan cấp không do Paracetamol

+ INR> 6.5 hoặc

+ 3 trong 5 tiêu chuẩn sau

Nguyên nhân: không rỏ ràng, hoặc nguyên nhân do thuốc
Tuổi <10 hoặc >40
Khoảng thời gian từ lúc vàng da- bệnh não gan >7 ngày
Bilirubin >300mcmol/l
INR >3.5

b. Beaujon-Paul Brousse tiêu chuẩn (Clichy)

– Lú lẫn hoặc hôn mê (bênh não gan giai đoạn 3-4)

– Yếu tố V <20% giá trị bình thường nếu <30 tuổi hoặc

– Yếu tố V < 30% giá trị bình thường nếu > 30 tuổi

Biên dịch: bs huỳnh văn trung khoa tiêu hóa gan mật BV Hòan Mỹ Sài Gòn

Nguồn: EASL Clinical Practical Guidelines on the management of acute (fulminant) liver failure
European Association for the Study of the Liver 2017

copy ghi nguồn: https://europemedpharma.com

link bài viết: Các chỉ số cận lâm sàng để chẩn đoán suy gan cấp và tiên lượng bệnh